Dlaczego niedźwiedzie polarne NIE POWINNY być utrzymywane w zoo w Warszawie?

W dniu 17 kwietnia 2013 roku do Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Warszawie zostaÅ�y przeniesione z Norymbergi dwa niedźwiedzie polarne. Fakt ten wzbudziÅ� duże zainteresowanie, zarówno w kraju, jak i za granicÄ�, czego wyrazem byÅ�o poruszanie tej kwestii na konferencji „Wild Animals in Captivity – Animals Welfare, Law and Enforcement”, jaka odbyÅ�a siÄ� w Brukseli 19-20 czerwca 2013 roku.

Samce, Gregor i Aleut, sÄ� jedynymi przedstawicielami tego gatunku w polskich ogrodach zoologicznych od czasu Å�mierci 31-letniej samicy o imieniu Tuya, która zakoÅ�czyÅ�a życie 24 wrzeÅ�nia 2009 roku we wrocÅ�awskim ogrodzie zoologicznym. Niedźwiedzie sÄ� bliźniÄ�tami. UrodziÅ�y siÄ� 2 grudnia 2010 roku w Norymberdze, gdzie przebywaÅ�y do czasu ich przewiezienia do Warszawy. Wybieg w Norymberdze, który zasiedlajÄ� rodzice bliźniaków, ma powierzchniÄ� 2300 m² (w tym 600 m² zajmuje basen).

W polskim mediach i serwisach dotyczÄ�cych ogrodów zoologicznych, pojawiajÄ� siÄ� informacje jakoby ogród zoologiczny w Warszawie przyjÄ�Å� niedźwiedzie polarne, gdyż w Niemczech miaÅ�yby zostaÄ� poddane eutanazji. Nie ma żadnych przesÅ�anek, które by to uprawdopodabniaÅ�y, wrÄ�cz przeciwnie, sÄ� takie, które wskazujÄ�, że nie byÅ�o takiego zagrożenia. W Niemczech istnieje prawny zakaz zabijania zdrowych zwierzÄ�t w ogrodach zoologicznych. Po wyroku, jaki zapadÅ� w czerwcu 2010 roku, w którym za zabicie maÅ�ych tygrysów zostaÅ� skazany dyrektor i trzech pracowników zoo w Magdeburgu, żaden dyrektor ogrodu w Niemczech nie zdecydowaÅ�by siÄ� na taki krok. Ogród zoologiczny w Norymberdze dopiero w listopadzie 2012 roku podjÄ�Å� szersze dziaÅ�ania majÄ�ce na celu znalezienie dla Gregora i Aleuta nowego domu, a dyrekcja tego zoo ma nadziejÄ� na urodzenie nastÄ�pnych mÅ�odych w ciÄ�gu najbliższej zimy.

ZwierzÄ�ta trafiÅ�y do Warszawy, pomimo że ogród ten nie ma odpowiednich warunków do utrzymywania tak dużych i wymagajÄ�cych drapieżników. Dyrektor Ogrodu Zoologicznego w Warszawie jeszcze w 2012 roku zapewniaÅ�, że nie jest w stanie zabraÄ� dwóch niedźwiedzi brunatnych, które należÄ� do ogrodu, a które 16 lat temu zostaÅ�y oddane w depozyt do schroniska dla zwierzÄ�t w Korabiewicach. Kolejne dwa niedźwiedzie brunatne należÄ�ce do ogrodu utrzymywane sÄ� poza ogrodem, przy ruchliwej ulicy. Pomimo tego, ogród przyjÄ�Å� kolejne, jeszcze bardziej wymagajÄ�ce w utrzymywaniu, niedźwiedzie polarne. Dyrektor zoo w Warszawie w komunikacie (patrz niżej) powoÅ�uje siÄ� na minimalne wymagania dotyczÄ�ce utrzymywania zwierzÄ�t w ogrodach zoologicznych okreÅ�lone w RozporzÄ�dzeniu Ministra Å�rodowiska z dnia 20 grudnia 2004 r. w sprawie warunków hodowli i utrzymywania poszczególnych grup gatunków zwierzÄ�t w ogrodzie zoologicznym (Dz.U. 2005 nr 5 poz. 32). Normy te sÄ� skandalicznie niskie i nie speÅ�niajÄ� wymogów opisanych w unijnej tzw. Dyrektywie Zoo i Ustawie o ochronie przyrody, które to dokumenty mówiÄ� o zapewnieniu zwierzÄ�tom warunków, w których możliwe jest zaspokojenie potrzeb biologicznych. Przypomnijmy, polskie wymogi minimalne mówiÄ� o 400 m² dla pary niedźwiedzi polarnych, a szwedzkie o minimum 1500 m² powierzchni na jednego niedźwiedzia.

W polskich ogrodach zoologicznych brak odpowiedniego miejsca dla niedźwiedzi i problem niewÅ�aÅ�ciwych warunków, w których sÄ� utrzymywane, nie zniknÄ�Å�. Tylko w niektórych ogrodach dokonano planowanych zmian (ToruÅ�, ZamoÅ�Ä�, BiaÅ�ystok). Jedynym ogrodem, w którym obecnie budowane sÄ� wybiegi dla niedźwiedzi jest zoo w Poznaniu (azyl dla niedźwiedzi finansowany przez fundacjÄ� Vier Pfoten). Azyl ten jest przeznaczony dla niedźwiedzi brunatnych z Korabiewic, a w drugim etapie dla niedźwiedzi z Braniewa.

W europejskich ogrodach zoologicznych utrzymywanych jest okoÅ�o 100 niedźwiedzi polarnych. Po medialnym i finansowym sukcesie Knuta, maÅ�ego niedźwiedzia z zoo w Berlinie, zainteresowanie gatunkiem wzrosÅ�o i wiele ogrodów chciaÅ�oby mieÄ� je w kolekcji. Populacja niedźwiedzi polarnych w warunkach naturalnych siÄ�ga 20-25 tys. osobników i jest jednÄ� z najwyższych w ciÄ�gu ostatnich 100 lat. Zagrożenia, które zwiÄ�zane sÄ� gÅ�ównie ze zmianami klimatycznymi, sÄ� przedmiotem dyskusji naukowych. Ochrona ex situ (w niewoli) jest w przypadku tego gatunku jest nieefektywna i niepotrzebna.

Niedźwiedź polarny jest najwiÄ�kszym lÄ�dowym drapieżnikiem na Å�wiecie, a zarazem jedynym ssakiem lÄ�dowym przemierzajÄ�cym tak duże odlegÅ�oÅ�ci. AreaÅ� osobniczy samca niedźwiedzia polarnego może siÄ�gaÄ� 600 000 km² (dla porównania powierzchnia Polski wynosi ponad 312 000 km²). ZwierzÄ�ta te sÄ� w stanie przepÅ�ynÄ�Ä� w ciÄ�gu doby nawet 100 km. PrzemierzajÄ� ogromne obszary w poszukiwaniu pokarmu. W warunkach niewoli, ze wzglÄ�du na niemożnoÅ�Ä� zapewnienia możliwoÅ�ci eksploracji dużych przestrzeni, brak odpowiedniej stymulacji i nieodpowiednich warunków termicznych, niedźwiedzie polarne sÄ� szczególnie podatne na wystÄ�powanie zaburzeÅ� zachowania, szczególnie stereotypii. To odpowiedź zwierzÄ�cia na stres, brak wystarczajÄ�cej stymulacji do naturalnych zachowaÅ�, negatywnych doÅ�wiadczeÅ�, niewÅ�aÅ�ciwych warunków utrzymywania. Stereotypia może byÄ� objawem chronicznej frustracji. Nawet najbogatsze i najlepsze ogrody zoologiczne Å�wiata, nie sÄ� w stanie zapewniÄ� niedźwiedziom polarnym optymalnych warunków. Jest to gatunek wyjÄ�tkowo wymagajÄ�cy. Dlatego czÄ�Å�Ä� naukowców zajmujÄ�cych siÄ� dobrostanem zwierzÄ�t nieudomowionych w niewoli uważa, że gatunek ten nie powinien byÄ� utrzymywany w ogrodach zoologicznych.

U niedźwiedzie polarnych w Warszawie wystÄ�pujÄ� zaburzenia zachowania. DużÄ� czÄ�Å�Ä� aktywnoÅ�ci zwierzÄ�ta spÄ�dzajÄ� na zachowaniach stereotypowych (chodzenie po jednym torze i krÄ�cenie gÅ�owÄ�). Należy zaznaczyÄ�, że to osobniki mÅ�ode, które przybyÅ�y niedawno na nowy wybieg. Zastosowane dziaÅ�ania polegajÄ�ce na wprowadzeniu elementów wzbogacania Å�rodowiskowego (przedmiotów stymulujÄ�cych naturalnÄ� aktywnoÅ�Ä�) jedynie w niewielkim stopniu redukuje te zachowania.


Temperatura panujÄ�ca w Warszawie latem nie odpowiada potrzebom niedźwiedzi polarnych, a odpowiednie warunki termiczne sÄ� niezwykle ważne dla dobrostanu tych zwierzÄ�t. Nawet w Churchill w stanie Manitoba (Kanada), które ma byÄ� przykÅ�adem wytrzymaÅ�oÅ�ci tego gatunku na wysokie temperatury, temperatury dobowe lipca i sierpnia wynoszÄ� ok. 11-12^oC (w Warszawie 18-19^oC). Warto dodaÄ�, że temperatura jest tam dużo niższa niż w Warszawie także w pozostaÅ�ych miesiÄ�cach (np. Å�rednie temperatury w Churchill w maju, wrzeÅ�niu i styczniu wynoszÄ� odpowiednio -0,7^oC,  -9,7^oC, -26,7^oC, a w Warszawie odpowiednio +14,2^oC, +13,4^oC i -1,9^oC.  Niedźwiedzie w czasie wyjÄ�tkowo ciepÅ�ych dni pojawiajÄ� siÄ� w tym regionie na krótko i mogÄ� szybko schowaÄ� siÄ� w lodowatym oceanie (temperatura wody w Zatoce Hudsona, nad którÄ� leży Churchill, nie przekracza w lecie +9^oC).

Poniżej temperatury powietrza w czasie upaÅ�ów w Warszawie w 2013 r.:
Podane poniżej warto�ci (w stopniach Celsjusza) pochodz� ze stacji meteo Warszawa Wawer:
28 lipca 2013 - temp. max. 32,1
29 lipca 2013 - temp. max. 35,6
2 sierpnia 2013 - temp. max. 30,5
3 sierpnia 2013 - temp. max. 32
4 sierpnia 2013 - temp. max. 30,9
5 sierpnia 2013 - temp. max. 32
6 sierpnia 2013 - temp. max. 33,5
7 sierpnia 2013 - temp. max. 35
8 sierpnia 2013 - temp. max. 37,3

Stres termiczny może byÄ� przyczynÄ� Å�mierci niedźwiedzi polarnych. Zdarza siÄ� to w ogrodach zoologicznych w różnych miejscach Å�wiata. Niedźwiedź polarny jest gatunkiem przystosowanym do bardzo niskich temperatur i absolutnie nie powinien byÄ� utrzymywany w warunkach, jakie sÄ� w zoo w Warszawie. Niedźwiedzie polarne sÄ� przystosowane do ekstremalnie zimnego klimatu, w którym temperatury mogÄ� spadaÄ� do -45^oC. Niedźwiedzie te majÄ� grubÄ� warstwÄ� tÅ�uszczu, specyficzne krÄ�żenie podskórne i podwójnÄ� warstwÄ� sierÅ�ci. Także maÅ�e uszy i ogon pozwalajÄ� zmniejszyÄ� utratÄ� ciepÅ�a. Te adaptacje pomagajÄ� utrzymaÄ� wÅ�aÅ�ciwÄ� temperaturÄ� ciaÅ�a, ale sÄ� nieodpowiednie do walki ze zbyt wysokÄ� temperaturÄ� powietrza. Podczas wysokich temperatur pozostajÄ� gÅ�ównie mechanizmy behawioralne i zwiÄ�zane z przyjmowaniem odpowiedniej postawy ciaÅ�a, aby utrata ciepÅ�a byÅ�a jak najszybsza. Jest to jednak maÅ�o efektywne. Przyjmuje siÄ�, że już temperatura powyżej 20 ^oC powoduje u tego gatunku poważny dyskomfort.

Polskie prawo zakazuje sprowadzanie do zoo zwierzÄ�t, dla których nie ma siÄ� warunków umożliwiajÄ�cych realizacjÄ� potrzeb biologicznych. Pomimo tego dyrekcja warszawskiego zoo podjÄ�Å�a decyzjÄ� o ich umieszczeniu na wybiegu, który nie tylko z powodu temperatury nie speÅ�nia podstawowych warunków koniecznych do utrzymywania tego gatunku. Jak poinformowaÅ�a Animal Rescue Poland w czwartek, 8 sierpnia 2013 r. temperatura powietrza na wybiegu, w cieniu wynosiÅ�a 38 ^oC. Niedźwiedzie byÅ�y zamkniÄ�te w pomieszczeniach wewnÄ�trznych, z których już z daleka, sÅ�ychaÄ� byÅ�o ich ryki. Jeden z niedźwiedzi zostaÅ� wypuszczony na zewnÄ�trz, drugi pozostaÅ� wewnÄ�trz. WedÅ�ug relacji, dyrektor ogrodu stwierdziÅ�, że odpowiedzialnoÅ�Ä� za dobrostan niedźwiedzi polarnych w warszawskim zoo spada na EEP (European Endangered Species Programme - Europejski Program Ochrony ZwierzÄ�t). Jest to zaskakujÄ�ce, gdyż wedÅ�ug polskiego prawa taka odpowiedzialnoÅ�Ä� spoczywa na dyrektorze ogrodu, a nie koordynatorze gatunku w ramach programu EEP. Dyr. ZOO podkreÅ�laÅ� kilkukrotnie, iż udzieliÅ� tym niedźwiedziom tymczasowego schronienia. JednoczeÅ�nie zapewniÅ�, że niedźwiedzie brunatne z sÄ�siedniego wybiegu zostanÄ� przeniesione na wybieg poza zoo, przy al. SolidarnoÅ�ci. Warto podkreÅ�liÄ�, że wybieg ten znajduje siÄ� przy ruchliwej ulicy obok przystanku autobusowego, niedźwiedzie sÄ� tam dokarmiane przez ludzi bez żadnej kontroli i nie jest on odpowiedni do utrzymywania niedźwiedzi.

Dlaczego niedźwiedzie polarne NIE POWINNY byÄ� utrzymywane w zoo w Warszawie? Jest co najmniej kilka powodów, z których podajemy najważniejsze.

1. Niedźwiedziom polarnym na wybiegu o powierzchni ok. 500 m² nie można zapewniÄ� wÅ�aÅ�ciwych warunków. Stosowanie wzbogacania Å�rodowiskowego (enrichment) może jedynie zÅ�agodziÄ� ich cierpienie, ale nie zastÄ�pi odpowiednio urzÄ�dzonego wybiegu o wÅ�aÅ�ciwej powierzchni (nie zaledwie kilkuset, ale co najmniej kilku tysiÄ�cy m²).

2. Temperatura panuj�ca w lecie na wybiegu znacznie przekracza warto�ci panuj�ce w naturalnym �rodowisku tego gatunku. Basen, prysznice i dost�p do pomieszcze� wewn�trznych pomaga, ale w niewystarczaj�cym stopniu. Aby zapewni� w�a�ciw� temperatur� i możliwo�� odpowiedniej termoregulacji potrzebne s� systemy ozi�biaj�ce powietrze i wod� oraz w�a�ciwe pod�oże o odpowiednich cechach termicznych. Możliwo�� w�a�ciwej regulacji temperatury jest dla tego gatunku ekstremalnie ważna.

3. Art. 72 punkt 1. Ustawy o ochronie przyrody mówi, że „do ogrodów zoologicznych sprowadza siÄ� tylko te zwierzÄ�ta, którym w ogrodzie można zapewniÄ� warunki odpowiadajÄ�ce potrzebom biologicznym danego gatunku”.

Poniżej odpowiedź dyrektora oraz kierowniczki sekcji drapieżnych na zarzuty pojawiaj�ce si� w internecie (podane powyżej nasze argumenty s� cz��ciowo odpowiedzi� na te wyja�nienia)
*****************************************************************************************************

Komunikat dyrektora Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Warszawie wydane po protestach ws. sprowadzenia niedźwiedzi polarnych:

**********************************************************************************************************

Niedźwiedzie polarne w Warszawskim Zoo – Bear Project

 Tekst Kierowniczki Sekcji ZwierzÄ�t Drapieżnych - p.Marii Krakowiak

Polska organizacja Bear Project zamieÅ�ciÅ�a ostatnio na swojej stronie internetowej informacjÄ� na temat niedźwiedzi polarnych w Zoo Warszawa. Z niektórymi stwierdzeniami nie możemy siÄ� zgodziÄ� i chcemy siÄ� do nich ustosunkowaÄ�.

Faktem jest, ze 17 kwietnia 2013 przyjechaÅ�y do naszego Zoo 2 samce tego gatunku z Zoo w Norymberdze. Od razu, na wstÄ�pie, pragniemy sprostowaÄ�, że caÅ�y obiekt w Norymberdze ma powierzchniÄ� ok. 2100 m², ale jest on podzielony na 2 czÄ�Å�ci i tylko jednÄ� czÄ�Å�Ä� zajmowaÅ�y Aleut i Gregor wraz z matkÄ� VerÄ�. WielkoÅ�Ä� jej wynosiÅ�a ok. 1400 m². Na drugiej czÄ�Å�ci przebywaÅ� ojciec bliźniÄ�t, samiec Felix.

„W polskich mediach i serwisach dotyczÄ�cych ogrodów zoologicznych, pojawiajÄ� siÄ� informacje jakoby ogród zoologiczny w Warszawie przyjÄ�Å� niedźwiedzie polarne, gdyż w Niemczech miaÅ�yby zostaÄ� poddane eutanazji”. Informacja ta nigdy nie byÅ�a podawana przez żaden z zainteresowanych ogrodów zoologicznych i  jest krzywdzÄ�ca dla nas, jak i dla kolegów z Norymbergi. Nigdy taki argument nie byÅ� używany celem dokonania tego transferu. Jedynym prawdziwym faktem, który miaÅ� miejsce w Zoo w Norymberdze, byÅ�a zwiÄ�kszajÄ�ca siÄ� agresja samicy Very poczÄ�tkowo do swoich ponad 2-letnich mÅ�odych, a nastÄ�pnie, po 10-dniowym przebywaniu z samcem celem rozrodu, również do samca. DoszÅ�o do niegroźnego, na szczÄ�Å�cie, pogryzienia Felixa, a zwierzÄ�ta musiaÅ�y zostaÄ� rozdzielone.  Również próba powrotnego poÅ�Ä�czenia z mÅ�odymi nie powiodÅ�a siÄ� – nadal samica atakowaÅ�a Gregora i Aleuta. Takie jej zachowanie zdecydowaÅ�o, że oba samce, nie czekajÄ�c na wyremontowanie dla nich drugiej czÄ�Å�ci wybiegu, zostaÅ�y przetransportowane do Warszawy. W Norymberdze zwierzÄ�ta korzystaÅ�y z wybiegu na zmianÄ� ze swojÄ� matkÄ�, co byÅ�o niezgodne ze wskazaniami dotyczÄ�cymi dobrostanu zwierzÄ�t (niedźwiedzie polarne muszÄ� mieÄ� staÅ�y dostÄ�p do pomieszczeÅ� wewnÄ�trznych jak i zewnÄ�trznych). DecyzjÄ� podjÄ�Å�o grono specjalistów (Polar Bear EEP Committee przy EAZA) zastrzegajÄ�c, że w jak najszybszym czasie, po remoncie, musimy udostÄ�pniÄ� zwierzÄ�tom również drugÄ� czÄ�Å�Ä� ekspozycji oraz stawiajÄ�c inne wymagania (m.in. odnoÅ�nie wzbogaceÅ�).

Zdajemy sobie doskonale sprawÄ�, że aktualne warunki zaoferowane niedźwiedziom polarnym nie sÄ� w peÅ�ni odpowiednie. ZdawaliÅ�my sobie również sprawÄ�, że organizacje ekologiczne bÄ�dÄ� zaniepokojone tym stanem. Nie przypuszczaliÅ�my jednak, że zacznÄ� one w tak zdecydowany sposób nas atakowaÄ�, nie wyjaÅ�niajÄ�c z nami spraw do koÅ�ca, a jedynie opieraÄ� wÅ�asne zdanie w wiÄ�kszoÅ�ci na domysÅ�ach. To, że RozporzÄ�dzenie Ministra Å�rodowiska okreÅ�la powierzchniÄ� minimalnÄ� dla 2 niedźwiedzi polarnych na 400 m² (normy niemieckie sÄ� jeszcze niższe i wynoszÄ� 200 m² dla pary) nie oznacza, że Aleut i Gregor bÄ�dÄ� przebywaÅ�y stale na aktualnym wybiegu o Å�Ä�cznej powierzchni okoÅ�o 550 m². W przeciÄ�gu najbliższych 2-3 tygodni rozpocznie siÄ� remont drugiej czÄ�Å�ci (w przyszÅ�y tygodniu powinien byÄ� wybrany wykonawca po konkursie ofert), który potrwa 50 dni. Docelowo powierzchnia wybiegów wynosiÄ� bÄ�dzie okoÅ�o 1000 m².  Nasze 2 samice niedźwiedzia brunatnego bÄ�dÄ� przeniesione na wybieg przy Trasie WZ.  Prowadzimy rozmowy zmierzajÄ�ce do wybudowania dla nich nowego obiektu.

Sprawa 2 samców niedźwiedzi brunatnych w Korabiewicach byÅ�a już wielokrotnie wyjaÅ�niana i opisywana w mediach. ZwierzÄ�ta te zostaÅ�y skonfiskowane przez UrzÄ�d Celny, a Ministerstwo Å�rodowiska wskazaÅ�o Zoo Warszawa jako miejsce przetrzymania. Nie majÄ�c możliwoÅ�ci zapewnienia im prawidÅ�owych warunków (przez póÅ� roku siedziaÅ�y w maÅ�ych klatkach wewnÄ�trznych)  oraz po oglÄ�dzinach dokonanych przez komisjÄ�, zdecydowano o przeniesieniu ich do schroniska. Prosimy wiÄ�c o nie wracanie do tej sprawy. DziÄ�ki Bear Project, dziÄ�ki PaÅ�stwu, dziÄ�ki Vier Pfoten i Zoo w Poznaniu zwierzÄ�ta, na szczÄ�Å�cie, wkrótce zamieszkajÄ� we wspaniaÅ�ych warunkach. Nie bardzo natomiast rozumiemy, jak w tym kontekÅ�cie niedźwiedzi polarnych mamy tÅ�umaczyÄ� sobie sprawÄ� 2 niedźwiedzi na wybiegu przy trasie WZ. Czy mielibyÅ�my je zabraÄ� do Zoo na dużo mniejszy wybieg i pogorszyÄ� im warunki? Te zwierzÄ�ta urodziÅ�y siÄ� w tym miejscu ponad 30 lat temu. KtoÅ� kiedyÅ� miaÅ� taka ideÄ� reklamujÄ�cÄ� Zoo. Nie znaczy to, że w zupeÅ�noÅ�ci siÄ� zgadzamy z takÄ� wizytówkÄ� naszej placówki. W planach mamy likwidacjÄ� tego obiektu, jednak nie nastÄ�pi to natychmiast, z dnia na dzieÅ�. Na ten temat również byÅ�a dyskusja na forum i wydawaÅ�o nam siÄ�, że wszystkie aspekty zostaÅ�y wyjaÅ�nione.

W Warszawskim Zoo niedźwiedzie polarne eksponowane byÅ�y już przed II WojnÄ� Å�wiatowÄ�. Po wojnie, prawie 60 lat temu, wybudowano nowoczesny, jak na tamte czasy, obiekt dla tego gatunku. Nasi goÅ�cie przyzwyczaili siÄ� do widoku „biaÅ�ego misia”, a ich zainteresowanie tymi zwierzÄ�tami wzrosÅ�o po urodzeniu siÄ� (i odchowaniu) dwójki mÅ�odych. Po Å�mierci w 2007 roku urodzonej u nas samicy Sawy, nadal myÅ�leliÅ�my o eksponowaniu tego gatunku, jednak caÅ�y czas planowaliÅ�my wybudowanie dla niego nowego obiektu zgodnie ze Å�wiatowymi standardami. To, że ponownie mamy ten gatunek w Warszawie nie oznacza, ze spoczniemy na laurach. Mamy nadziejÄ� na zrozumienie ze strony wÅ�adz miasta oraz przydzielenie funduszy na budowÄ� nowej ekspozycji. Tylko pod tym warunkiem możemy w przyszÅ�oÅ�ci myÅ�leÄ� o pojawieniu siÄ� w naszym Zoo samicy niedźwiedzia polarnego.

W warunkach naturalnych niedźwiedź polarny jest gatunkiem zagrożonym wyginiÄ�ciem („V” wg. IUCN). To, że aktualnÄ� populacjÄ� okreÅ�la siÄ� na 20 000 – 25 000 osobników nie znaczy, że nad sytuacjÄ� niedźwiedzia polarnego możemy przejÅ�Ä� do porzÄ�dku dziennego. Polar Bear International podaje, że w 2005 roku spoÅ�ród 19 subpopulacji tego gatunku liczebnoÅ�Ä� 5-ciu zmniejsza siÄ�, 5-ciu jest staÅ�a, a dwie wykazaÅ�y wzrost. 4 lata później, w 2009 roku, już 8 subpopulacji wykazaÅ�o spadek liczebnoÅ�ci, 3 byÅ�y staÅ�e i tylko jedna wzrosÅ�a. Doskonale wiemy, że przetrwanie niedźwiedzia polarnego w naturze zależy od pokrywy lodowej w Arktyce. Tymczasem tylko w 2012 roku roztopiÅ�o siÄ� tam wiÄ�cej lodu aniżeli wynosi powierzchnia Stanów Zjednoczonych. Należy sÄ�dziÄ�, że w przeciÄ�gu nastÄ�pnych kilkudziesiÄ�ciu lat, przy aktualnej tendencji wzrastajÄ�cego ocieplenia klimatu, gatunek ten bÄ�dzie bliski wymarciu lub zniknie z naszej planety (organizacja Polar Bear International w sierpniu 2013 informowaÅ�a, że wg specjalistów zajmujÄ�cych siÄ� niedźwiedziami polarnymi w poÅ�owie wieku populacja tego gatunku zmniejszy siÄ� o dwie trzecie, a do koÅ�ca wieku zniknie z kuli ziemskiej, chyba że podejmie siÄ� agresywne akcje zmierzajÄ�ce do zredukowania  emisji gazów cieplarnianych powodujÄ�cych globalne ocieplenie). Wtedy jedynymi osobnikami bÄ�dÄ� te, które przeżyjÄ� miÄ�dzy innymi w ogrodach zoologicznych. Tak dziaÅ�o siÄ� z wieloma gatunkami, chociażby naszym rodzimym żubrem, koniem Przewalskiego czy jeleniem milu. Niektóre z nich, tak jak dwa pierwsze wymienione, dziÄ�ki wieloletniej pracy naukowców, powróciÅ�y do natury. Jelenia milu możemy spotkaÄ� tylko w placówkach zamkniÄ�tych – w naturze go nie ma. ByÄ� może w przyszÅ�oÅ�ci otworzy siÄ� szansa na powrót również niedźwiedzia polarnego do natury, a wtedy jedynym źródÅ�em pozyskania osobników do wypuszczenia bÄ�dÄ� ogrody zoologiczne. Musimy myÅ�leÄ� perspektywicznie, a nie ograniczaÄ� siÄ� tylko do dnia dzisiejszego. We wrzeÅ�niu 2012 roku w 48 instytucjach uczestniczÄ�cych w Europejskim Programie Ratowania Gatunków GinÄ�cych (EEP) byÅ�y 142 niedźwiedzie polarne.

Zachowania stereotypowe, o których autor wspomina, rzeczywiÅ�cie majÄ� miejsce u wiÄ�kszoÅ�ci osobników. U naszego Gregora takie zachowanie byÅ�o obserwowane już w Norymberdze (mimo dobrych, jak należy siÄ� domyÅ�laÄ� z kontekstu informacji, warunków w tym ogrodzie). Sugerowana przez autora kilkuhektarowa wielkoÅ�Ä� wybiegu również nie zapewnia, że takie zachowanie nie wystÄ�pi – znamy przypadek wystÄ�pienia stereotypii po okoÅ�o 2 latach przebywania na kilkuhektarowym wybiegu. Czy jest to jednoznaczne z cierpieniem? Jakie objawy zachowania wskazujÄ� na cierpienie? Czy to, że niedźwiedź w upalny dzieÅ� leży w cieniu, zamiast wybraÄ� sobie  chÅ�odniejsze pomieszczenie lub korzystaÄ� z kÄ�pieli w wodzie, należy uznaÄ� za cierpienie? W kilku ogrodach zoologicznych stosowane sÄ� armatki produkujÄ�ce lód – zainteresowanie zwierzÄ�t ogranicza siÄ� do poczÄ�tkowego okresu i jest traktowane jako wzbogacenie, z czasem jest ignorowane i nie speÅ�nia zamierzeÅ� opiekunów (ochÅ�odzenie siÄ� w nim zwierzÄ�t poprzez wytarzanie lub t.p.).

Mamy nadziejÄ�, że wyjaÅ�niliÅ�my internautom (przynajmniej czÄ�Å�ciowo) sytuacjÄ� niedźwiedzi polarnych w Warszawskim Zoo, jak również w naturze. Gdyby jednak byÅ�y jeszcze jakieÅ� wÄ�tpliwoÅ�ci, jesteÅ�my gotowi do dalszych, konstruktywnych, dyskusji.

 Warszawa, 14.08.2013

Gregor i Aleut z wybiegu o powierzchni 2 300 m² w Norymberdze trafiÅ�y w Warszawie na wybieg ponad 4 razy mniejszy.

 
Zachowania stereotypowe bÄ�dÄ�ce objawem stresu i zÅ�ych warunków utrzymywania sÄ� u niedźwiedzi polarnych powszechne nawet na dużych, dobrze wyposażonych wybiegach. W Warszawie, gdzie takich warunków nie ma, jest to dominujÄ�ce zachowanie w czasie aktywnoÅ�ci niedźwiedzi. Chodzenie po jednym torze (ang. pacing) oba osobniki wykonujÄ� na betonowej wyspie, jeden na jej szczycie, drugi niżej. ZdjÄ�cia przedstawiajÄ� kolejne sekwencje ruchów.

Bardzo ważna jest odpowiednio niska temperatura. Pomieszczenia wewn�trzne bez wydajnego systemu klimatyzacji poprawiaj� sytuacj� jedynie w niewielkim stopniu.












 











Temperatura wody w Zatoce Hudsona w Kanadzie, jednym z najcieplejszych miejsc naturalnego wyst�powania niedźwiedzi polarnych, nawet w lecie nie przekracza +10^_oC, w Warszawie wynosi ponad +20^oC.






Zdj�cia: www.bearproject.org
aktualizacja:
7 lipca 2013 r.
19 lipca 2013
 

• Co nowego u niedźwiedzi w Poznaniu?
• Z Korabiewic do azylu w Poznaniu
• Ballada o misiu Mago
• Prawo w ogrodach zoologicznych a niedźwiedzie
• Lech Banach – współtwórca azylu dla niedźwiedzi w zoo w Poznaniu odchodzi ze stanowiska
• Pomagamy niedźwiedziom w Braniewie - operacja usunięcia guza i nowa dieta
• Balbina z Korabiewic zasnęła na zawsze
• Korabiewice - zmiany i oczekiwanie
• Dlaczego niedźwiedzie polarne NIE POWINNY być utrzymywane w zoo w Warszawie?
• Standardy prawne a dobrostan zwierząt w zoo
• Ogrody zoologiczne i prawo - międzynarodowa konferencja w Warszawie
• Weterynarze w Korabiewicach
• ZOO Poznań buduje azyl - przetarg rozstrzygnięty!
• Białystok - problemy na nowym wybiegu
• Zamość - nowy wybieg dla niedźwiedzi
• Niedźwiedzie nie mogą być utrzymywane w domach, schroniskach, ogrodach zoo bez licencji
• Basia i Kasia - 4 miesiące po wyjeździe z Leszna do Bärenwald Müritz
• Braniewo - warsztaty Feeding enrichment - spotkanie z burmistrzem
• Niedźwiedzie w Korabiewicach - spotkanie w GDOŚ
• Projekt Planu Ochrony Niedźwiedzia Brunatnego w Polsce
• Dramatyczna sytuacja niedźwiedzi w byłym schronisku w Korabiewicach
• Polskie ogrody zoologiczne w ogniu krytyki - raport
• Spotkanie w Krakowie
• Spotkanie w Ministerstwie Środowiska
• Michał z Braniewa w Bärenwald Müritz
• Niedźwiedzie z Leszna do Niemiec dzięki naszym działaniom
• Z piekła do raju czyli jak niedźwiedzice z Leszna zawędrowały do Bärenwald Müritz
• Michał z Braniewa jedzie do Niemiec - nasz kolejny sukces!
• bearproject.org na facebooku
• Konferencja IBA w Kanadzie
• Pomagamy niedźwiedziom w Braniewie
• Ogrody zoologiczne, dobrostan i prawo - nasz debiut na ekologia.pl
• Nasz głos w sprawie zwierząt niebezpiecznych
• Niedźwiedzice z Leszna już wyjeżdżają
• POLITYKA o niedźwiedziach
• Poeta o niedźwiedziach
• O projekcie w Warszawie
• Antoni Gucwiński winny
• W Krakowie znów o niedźwiedziach
• wizyta w Przemyślu
• Warsztaty niedźwiedziowe w Krakowie
• Opinia w sprawie niedźwiedziarni
• 1%
• Konferencja w Warszawie
• Konferencja prasowa

• Białystok
• Braniewo
• Bydgoszcz
• Chorzów
• Człuchów
• Gdańsk
• Korabiewice
• Leszno
• Łódź
• Toruń
• Warszawa
• Wrocław
• Zamość