Badania - BearProject.org

Projekt

Badania

Struktura wiekowa i płciowa

    Obecnie w Polsce przebywa w niewoli 51 niedźwiedzi. Reprezentują cztery spośród ośmiu gatunków: niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos), niedźwiedzia himalajskiego (Ursus thibetanus), niedźwiedzia malajskiego (Helarctos malayanus) i niedźwiedzia andyjskiego (Tremarctos ornatus).
    Niedźwiedzi brunatnych jest najwięcej – 35 osobników (11 samców i 24 samice). Gatunek ten w niewoli dożywa nawet 50 lat. Najstarsza w Polsce jest samica Kajtusia z zoo w Braniewie, która ma obecnie 34 lata. Wśród pozostałych aż 21 osobników ma poniżej 25 lat. Większość z nich urodziła się w polskich ogrodach zoologicznych, kilka zostało sprowadzonych z zagranicy lub podarowanych przez cyrki w kraju i z zagranicy. Dwa niedźwiedzie brunatne pochodzą z natury.
    Drugim, najliczniej reprezentowanym gatunkiem jest niedźwiedź himalajski – 13 osobników (3 samce i 10 samic). Najstarsza w tej grupie jest najprawdopodobniej Balbina ze schroniska dla psów w Korabiewicach. Jej dokładna data urodzenia nie jest znana, ale jej wiek szacuje się na ok. 40 lat. Jest to niemal maksimum wieku osiąganego w niewoli przez ten gatunek. Kolejne najstarsze samice z zoo w Łodzi – Agata i Westa – mają po 36 lat, a najmłodszy jest 14-letni samiec Bari z zoo w Chorzowie. Większość niedźwiedzi himalajskich urodziła się w zoo, a niedźwiedzica Balbina została uratowana z cyrku.
    Jedyna w Polsce para niedźwiedzi malajskich została sprowadzona do Łodzi w 1999 roku z zoo w Berlinie. Samiec ma 25, a samica 26 lat.
     Jedyny w Polsce niedźwiedź andyjski – samiec Bueno – ma 30 lat. Maksymalny wiek osiągany przez ten gatunek w niewoli wynosi 35 lat.

Dobrostan

Przy ocenie dobrostanu zostały poddane analizie następujące aspekty: stan ﬁzyczny, stan psychiczny i możliwość ekspresji naturalnych zachowań.
W sumie w 31 przypadkach sposób utrzymywania wymaga radykalnych zmian. Aż 19 niedźwiedzi żyje w warunkach, które naruszają elementarne zasady humanitarnego traktowania zwierząt. W większości ośrodków niedźwiedzie trzymane są na betonie. U niektórych osobników zaobserwowaliśmy zaburzenia narządów ruchu w związku z nieodpowiednim podłożem, które wpływa na częstszy rozwój stanów zapalnych i zwyrodnień. Niekorzystnie wpływa również na stan podeszw stóp. Naturalne

podłoże jest fundamentalną potrzebą niedźwiedzi, która w większości miejsc nie jest realizowana. Tylko w jednym zoo w Polsce wszystkie niedźwiedzie mają zapewniony wybieg z całkowicie naturalnym podłożem, a w nielicznych mają możliwość schronienia się w kryjówkach. W kliku ośrodkach niedźwiedzie nie są odpowiednio karmione. Stan ich sierści i trudności w procesie linienia wskazują na zaburzenia ﬁzjologiczne. Odchylenia od normalnego procesu linienia związane są również z brakiem możliwości przebywania w wodzie i czochrania.

Stwierdziliśmy występowanie zachowań stereotypowych we wszystkich ośrodkach utrzymujących niedźwiedzie. Polegają one na chodzeniu tam i z powrotem, kołysaniu się, przestępowaniu z łapy na łapę (tkanie) oraz na manipulacji językiem. U kilku osobników poruszaniu się po stałych ścieżkach towarzyszy kręcenie głową. Stwierdziliśmy także samookaleczanie się, które jest skrajną formą zaburzeń. Zaobserwowane zachowania patologiczne są wynikiem złych warunków utrzymywania, długotrwałego stresu i są oznaką cierpienia.
W niektórych ośrodkach repertuar zachowań niedźwiedzi jest bardzo ubogi i stereotypie są główną formą aktywności. Dominować powinny zachowania eksploracyjne, jednak nieodpowiednie warunki utrzymywania i niestosowanie żadnych technik wzbogacania środowiskowego, uniemożliwia zwierzętom ekspresję naturalnych zachowań. Brak kontroli nad dokarmianiem przez zwiedzających również wpływa na niepożądane zmiany w zachowaniu niedźwiedzi.

Ocena warunków

Punktem wyjścia do ceny warunków była koncepcja “pięciu wolności”, która zakłada, że zwierzę powinno być wolne od:
1) pragnienia, głodu i niedożywienia - poprzez dostęp do świeżej wody i prawidłowej diety,
2) dyskomfortu - przez dostarczenie odpowiedniego środowiska, włączając w to kryjówki i miejsca odpoczynku,
3) bólu, zranień i chorób - przez zapobieganie lub szybką diagnozę i leczenie,
4) strachu i stresu - przez zapewnienie warunków zapobiegających cierpieniu psychicznemu.

Ponadto zwierzę ma prawo do:
5) warunków, w których może zachowywać się zgodnie ze swoją naturą - poprzez zapewnienie wystarczającej iodpowiednio zagospodarowanej przestrzeni.

W najgorszych warunkach niedźwiedzie żyją w Zoo Akcent w Białymstoku, Ogrodzie Zoologiczno-botanicznym w Braniewie, schronisku dla psów w Korabiewicach oraz w mini zoo w Lesznie. Warunki w większości pozostałych ośrodków wymagają radykalnych zmian.

Niedźwiedzie w Polsce

Aktualności

Miejsca

FILM

AKTUALNOŚCI

Co nowego u niedźwiedzi w Poznaniu?

Wania nie żyje. Rozbudowa wybiegów coraz bliżej....

WIĘCEJ

Z Korabiewic do azylu w Poznaniu

Nowe życie niedźwiedzi ze schroniska w Korabiewicach - fotorelacja...

WIĘCEJ

NEWSLETTER